Poradnik dla przyszłych twórców

0. Wstęp

Poradnik ten dotyczy lokalizowania elementów tras. Na początku mowa jest o modyfikacjach (modach), jednak TM ma dosyć spójny system lokalizowania elementów i informacje, które zawarłem na początku pisząc o modach, będą potrzebne, żeby zrozumieć również dalszą część poradnika.

A więc nawet jeżeli nie robisz modyfikacji środowiska - przeczytaj poradnik. Na pewno czegoś się nauczysz.

1. Zwykłe trasy

Zwykłe trasy nie wykorzystują modyfikacji środowiska, nie posiadają własnej muzyki, własnych znaków ani własnych animacji. Zwykłe trasy są budowane przy pomocy standardowych elementów edytora TrackManii. Zwykłe trasy nie wymagają w zasadzie komentarza.

Jeżeli uważasz, że robienie zwykłych tras jest nudne, to nie masz racji - zwykłe trasy mogą być równie ciekawe co trasy z masą bajerów. Jeżeli nie potrafisz zbudować ciekawej trasy przy pomocy wbudowanego edytora - nie zabieraj się za upiększanie tras. Nie sprawi to, że trasa słaba stanie się trasą rewelacyjną. Co najwyżej słaba trasa stanie się trochę ładniejszą słabą trasą. I tyle. Ale równie dobrze może stać się gorszą trasą.

Zwykłe trasy mają zaletę - nie potrzebujesz do ich wykonania niczego oprócz TrackManii. Jeżeli więc chcesz robić profesjonalne trasy ale nie chcesz absolutnie inwestować w swój własny serwer plików (albo jeżeli jesteś naiwną osobą, która myśli, że można mieć wszystko za darmo i "wystarczy tylko dobrze poszukać") to po prostu rób dobre, zwyczajne trasy i nie zajmuj się "bajerami".

Wszystko w myśl zasady: nie potrafimy to nie robimy.

2. Modyfikacje środowiska - mody

To w zasadzie zwykłe trasy ale inaczej wyglądające. Niektórzy mody lubią, inni mniej ale zdecydowana większość nie ma w ogóle pojęcia o co z modami chodzi.

Nie wdając się w szczegóły - modyfikacja środowiska to pliki graficzne przygotowane i zapisane w specjalnym formacie, spakowane następnie zipem. Taki zip jest właśnie modem. Mod, wgrany do odpowiedniego katalogu, umożliwi jego użycie przy budowie nowych tras, jednak jak zapewne wielu z Was wie, najciekawiej jest wtedy, gdy nie tylko autor trasy widzi moda ale również inni gracze.

Są trzy sposoby zrobienia trasy z modem:

a) metoda "kupić/ściągnąć moda wraz z działającym plikiem .loc"

Metoda dobra, o ile autor moda nie stwierdzi pewnego dnia, że nie chce już mu się udostępniać moda na swoim serwerze - wówczas nikt poza tymi, którzy moda już mają, nie zobaczy super-modyfikacji trasy, bo mu się ona nie wczyta.

Można łatwo sprawdzić, czy ściągnięty mod wraz z plikiem .loc (nazwamoda.zip.loc) będzie działał poprawnie. Otóż należy z pliku nazwamoda.zip.loc (jest to plik tekstowy) wyciąć adres i wkleić go do przeglądarki internetowej (do paska adresu). Jeżeli przeglądarka zacznie czytać plik (zapyta się od razu np. gdzie zapisać plik, który napotkała) to mod będzie działać. Jeżeli wyświetli się error - mod nie istnieje i nie będzie działał online, choćby twórca trasy wszystko pięknie widział. Jeżeli zamiast pytania o to gdzie zapisać plik zobaczymy dziwną stronę internetową - znaczy to, że mod nie będzie działał. Jeżeli zobaczymy stronę, gdzie będzie przycisk "DOWNLOAD" albo "Kliknij tutaj, żeby ściągnąć ten wspaniały plik" - mod nie będzie działał (TrackMania nie chodzi po stronach i nie klika w przyciski).

Zaletą znalezienia moda działającego online jest z pewnością fakt, że nie musimy hostować pliku na własnym serwerze wirtualnym i będzie on działał.

Wady? Jest ich kilka. Po pierwsze - plik moda nie znajduje się na naszym serwerze, więc nie wiadomo jak długo będzie działała nasza trasa (a przecież autor z pewnością chciałby zrobić trasę ponadczasową, w którą będą grały jego wnuki). Po drugie (chociaż mało prawdopodobne) autor może któregoś dnia stwierdzić, że wkurzają go ludzie, którzy grają w TMUF i tak przerobić moda, że np. zamiast ładnych tekstur będą się wyświetlały zdjęcia porno. :) Kto wie, co autorowi odbije, prawda? I wówczas każda nowa osoba, która obejrzy sobie trasę z takim modem, będzie widziała nie to co autor trasy chciał pokazać tylko... wiadomo co. Oczywiście to jest teoria ale i tak dobrą zasadą jest posiadanie kontroli nad własnymi zasobami.

Największą wadą takiego rozwiązania jest jednak to, że autor moda zrobi go i zlokalizuje, ale zlokalizuje na takim serwerze, że jego pobranie zajmie 20 minut, do tego mod nie zadziała online (bo np. serwer nie pozwoli jednocześnie pobrać moda większej ilości osób) itd. Tak więc jeżeli przy sprawdzaniu lokalizacji moda natkniesz się, drogi twórco, na adres sugerujący filedeny, freeshare'y czy inne free badziewia, daruj sobie używanie takiego moda.

b) metoda "weźcie sobie ściągnijcie tego moda, jeżeli chcecie obejrzeć moją trasę"

Metoda zdecydowanie najgłupsza. Podobna do tekstów wyświetlanych niekiedy na serwisach internetowych typu "stronę należy oglądać w rozdzielczości 1024x768 na przeglądarce Internet Explorer". Oczywiście może być tak, że znajdzie się maniak, który używając np. Opery w rozdzielczości 1280x1024 zmieni sobie przeglądarkę i rozdzielczość specjalnie dla tej jednej, "wspaniałej" strony internetowej, jednak musiałbym być kompletnie naiwny, żeby w to uwierzyć. Raczej po prostu każdy będzie stronę oglądał na takiej przeglądare, której akurat używa i w takiej rozdzielczości, jaka jest ustawiona w systemie.

Z modami typu "ściągajcie sobie sami" jest podobnie. Ale nawet jeżeli wiele osób będzie sobie ściągać mody to i tak nie rozwiązuje to sprawy wykorzystania trasy do gry online. Tam nie ma czasu na to, żeby ludzie wyszli z gry, znaleźli moda na sieci, szybciutko go ściągnęli, następnie przegrali go do odpowiedniego katalogu, wrócili i zdążyli jeszcze dojechać do mety.

Oczywiście można się spotkać ze stwierdzeniem "ja tą trasę robiłem nie do gry online". Stwierdzenie równie naiwne jak "wcale nie stłukłem przypadkowo tego wazonu, bo jestem niezdarą, tylko po prostu chciałem mieć taki potłuczony". Po prostu nie należy udawać, że brak wiedzy czy umiejętności to celowe działania.

c) metoda sensowna

Robisz trasę z modem to umieść moda u siebie na serwerze. To wymaga oczywiście posiadania własnego serwera plików (hosting wirtualny) wykupionego w jakiejś firmie, jednak nie jest to drogie.

"A może poszukać za darmo w sieci?" - nie, ponieważ nie ma takich, które umożliwiają zabawy tego typu. Ograniczenie ilości równoległych procesów, ograniczenie prędkości pobierania, blokady hotlinkowania - być może niewiele Wam to mówi, jednak można to sprowadzić do prostego twierdzenia - trasa nie zadziała a Wy zamęczycie graczy pytaniami w stylu "kto widzi moda?".

Tak więc za cenę od 9 zł za 3 miesiące do ok. 50 zł za rok (lub nawet 100 zł za naprawdę niezły serwer) można mieć profesjonalny serwer wirtualny. Nie tylko do TrackManii oczywiście ale do wszystkiego, czyli do umieszczania tam własnych stron www, do posiadania dobrej skrzynki pocztowej (bez reklam i ograniczeń wielkości lub typu wiadomości itd.), itd. itp. Wiele możliwości dla kogoś, kto poważnie myśli o twórczości internetowej wszelkiego typu.

Tak więc zakładam, że mamy porządny serwer wirtualny (jak nie mamy, to w myśl zasady "nie potrafimy to nie robimy", przestajemy czytać dalej i wracamy do robienia prostych tras nie wymagających wysiłku intelektualnego i wydawania pieniędzy będących odpowiednikiem caaaałej pizzy lub hamburgera).

Aby użyć moda wykorzystując własne zasoby do własnych tras należy:

- przegrać plik zip z modem na serwer wirtualny przez FTP,
- sprawdzić w przeglądarce dokładną ścieżkę do moda (czy się ładnie ściąga),
- stworzyć plik tekstowy nazwamoda.zip.loc (np. w notatniku), w którym będzie tylko jedna linijka tekstu - adres, który przed chwilą został sprawdzony w przeglądarce, a następnie nagrać plik .zip.loc na dysk w tym samym miejscu gdzie znajduje się nazwamoda.zip,
- uruchomić TrackManię (albo ją zrestartować gdy była uruchomiona),
- przy wyborze moda, w jakim będzie budowana trasa, wskazać zlokalizowanego moda.

W ten sposób mod będzie się czytał sam i dopóki nie skasuje się go z serwera - będzie się czytał każdemu, kto będzie grał na stworzonej w ten sposób trasie.

Aby Notatnik nie dodał rozszerzenia txt, można przy zapisywaniu pliku umieścić jego nazwę w cudzysłowiu - "nazwamoda.zip.loc". Wówczas notatnik zapisze dokładnie taką nazwę, jaka została wpisana w cudzysłowia, bez dodatkowego rozszerzenia "txt".

Biorąc pod uwagę, że standardowo system Windows ukrywa rozszerzenia znanych typów plików, powyższa rada jest jak najbardziej na miejscu i da pewność poprawnie stworzonego pliku.

Uwaga! Adresy (URL) wpowadzać należy łącznie z "http://"

Prostszą metodą, która nie wymaga nawet umieszczania moda na dysku (ale oczywiście na serwerze mod musi istnieć) jest wybranie opcji "Dodaj URL" i wklejenie tam adresu moda. Nie zobaczy się go od razu po otworzeniu edytora (bo się właśnie pobiera z sieci) ale za chwilę (po ściągnięciu, w zależności od wielkości pliku) powinien być widoczny - a Ty dodatkowo będziesz miał pewność, że mod jest dobrze zlokalizowany (skoro nie masz go na dysku a zobaczysz go w końcu w edytorze, to znaczy że na pewno działa).

3. Obrazki na trasie.

Umieszczanie obrazków na trasie jest podobne jak w przypadku modów. Można dodać plik .loc do pliku graficznego (czyli umieścić plik .loc w tym samym katalogu co obrazek - jeżeli jest to obrazek.jpg to loc będzie się nazywał obrazek.jpg.loc) lub skorzystać z opcji Dodaj URL przy wypełnianiu billboardów.

Minimalna sugerowana rozdzielczość to 256x128 px, można też użyć rozdzielczości 512x256 px.

Statyczne obrazki jpg lub png są możliwe do zlokalizowania nawet za darmo w specjalnym serwisie Images Park (będącym podstroną carparku). Do bardziej skomplikowanych rzeczy np. animacji (oraz po to, żeby mieć kontrolę nad elementami użytymi na trasie) najlepiej jednak, podobnie jak w przypadku modów, skorzystać z jakiegoś taniego hostingu.

4. Własna muzyka

Własna muzyka w trasie również bazuje na plikach loc. Najpewniejszą metodą (przetestowaną) jest nagrać muzykę jako .ogg (może być słabej jakości - nawet lepiej, TM nie jest odtwarzaczem muzyki), uruchomić launcher Trackmanii, nacisnąć HELP (albo Pomoc), następnie Custom data (czy jak to tam jest po polsku) i Convert Music (zapewne "konwertuj muzykę"; przepraszam ale mam instalację po angielsku). Po przekonwertowaniu muzyki będzie można znaleźć plik .mux w katalogu Documents and Settings / nazwa użytkownika / My Documents / TrackMania / ChallengeMusic. Teraz tylko trzeba uploadować muzykę na własny serwer i stworzyć plik nazwautworu.mux.loc, gdzie umieścić należy bezpośrednią ścieżkę do pliku.

Po zrobieniu tego wszystkiego można uruchomić TrackManię i w edytorze tras wybrać własną muzykę. Wówczas, po nagraniu trasy, wszyscy będą ją słyszeli, bo się wczyta z serwera wirtualnego.

Niestety, muzyki nie można dodać do trasy metodą podobną jak w przypadku obrazków na trasie czy modów. Tutaj nie ma przycisku "Dodaj URL" więc pozostają pliki "loc"

Cały czas z uporem maniaka przypominam, że darmowe hostingi (czy to stron www, czy to plików) nie pozwalają na takie operacje. Jak macie mało kasy to możecie zajrzeć na www.boo.pl. Jak więcej, to możecie zajrzeć na bardziej profesjonalne hostingi (np. www.blink.pl czy www.proste.pl). Jak macie cały super team to możecie się zrzucić i zacząć profesjonalnie tworzyć trasy, skiny, samochody itd. a przy okazji stworzyć stronę klanu. Masa możliwości. I najgorsze, że się tego nie da obejść. Wielu próbowało i często widać tego efekty w postaci tras z pustymi bannerami, ciszą zamiast muzyki itd. itp. Muzykę można jakoś odżałować ale braku strzałek na billboardach już nie bardzo, prawda?

5. Elementy Media Trackera

W MT również można dodać obrazek czy dźwięk - na takiej samej zasadzie jak w przypadku muzyki. Nie ma, niestety, przycisku "Dodaj URL" więc znowu jedynym rozwiązaniem są pliki "loc"

6. Sprawdzenie swojej mapy

Można oczywiście skasować z dysku muzę, grafikę, wyczyścić cache, powyrzucać mody i wówczas testować trasę. Jednak istnieje dosyć prosty sposób na sprawdzenie, czy TrackMania nie zrobiła jakiegoś numeru i czy wsystko jest w porządku.

Pod tym adresem można sprawdzić poprawność zlokalizowanych elementów na swojej trasie.

Mapa z dobrze zlokalizowanymi zasobami powinna sprawdzić się w ciągu sekundy lub dwóch. Im wolniej skrypt będzie "sprawdzał" mapę, tym gorzej - oznacza to (nawet gdy testy przebiegną pomyślnie), że serwer ma wolny czas reakcji. Skrypt tak naprawdę nie wczytuje/pobiera całych plików więc czas sprawdzania nie zależy od wielkości użytych elementów.

7. Błędy i dziwne zachowania TrackManii

Firma Nadeo wypuściła na rynek napawdę dobrą grę z ładną grafiką i dużmi możliwościami. Niestety, błędów i niedopatrzeń również jest sporo. Przykładowo - dźwięki i muzyka w MediaTrackerze (nie muzyka jako taka tylko ta użyta w MediaTrackerze jako "sound") mimo doczytania się z internetu, choćby trwało to chwilę, nie chcą działać na trasie. Dopiero restart trasy (całkowity, czyli wczytanie od nowa) spowoduje, że TrackMania "zobaczy" elementy, które uprzednio doczytała.

Ustawienia TrackManii mogą ograniczyć możliwość doczytywania elementów tras - nie wiadomo dlaczego Nadeo umożliwiło wyłączenie pobierania danych zarówno poprzez p2p jak i przez internet (locatory). W ten sposób nigdy nie można być do końca pewnym jak dana trasa zachowa się u danego użytkownika.

8. Gdzie te wszystkie pliki się znajdują i jakie formaty TM obsługuje?

W zasadzie to podstawowe pytania, prawda? :)

Najpierw zlokalizujmy katalog TrackManii - nie ten, w którym zainstalowała się gra ale katalog "domowy". W takim np. XP (osobiście mam angielską wersję systemu, więc będę podawał tak jak jest u mnie) jest to:
C:\Documents and Settings\nazwa uzytkownika\My Documents\TrackMania\
(gdzie "nazwa uzytkownika" jest różna, w zależności od tego jak się użytkownik komputera nazywa)

Jak nie wiadomo gdzie leżą pliki, to można zawsze w systemie włączyć opcję wyszukiwania i znaleźć katalog o nazwie "TrackMania"

Od teraz wszystkie ścieżki będę podawał względem katalogu domowego TrackManii (zakładając, że już wszyscy go znaleźli):

Ścieżki (względne) dostępu:
MUZYKA: \ChallengeMusics\
GRAFIKA MT: \MediaTracker\Images\
DŹWIĘKI MT: \MediaTracker\Sounds\
SKINY: \Skins\srodowisko\Mod\ (np. \Skins\island\Mod\)
GRAFIKA (BILLBOARDY): \Skins\Any\Advertisement\
SAMOCHODY: \Skins\Vehicles\CarCommon\

Obsługiwane formaty graficzne:
MUZYKA: .ogg .mux
GRAFIKA MT: .jpg .bik .dds .png
DŹWIĘKI MT: .ogg .mux
GRAFIKA (BILLBOARDY): .jpg .bik .dds .png*
* - billboardy obsługują PNG ale należy zmienić im rozszerzenie na .jpg. Formatu pliku to nie zmieni, TM będzie poprawnie wyświetlała PNG na billboardzie, jednak pewne niedopatrzenie powoduje, że gra sprawdzając format pliku (po rozszerzeniu) "zapomniała" o PNG. Obsługa grafiki jest już jednak prawidłowa, ponieważ przy wyświetlaniu billboardu TM nie bierze pod uwagę rozszerzenia ale faktyczny rodzaj pliku.

Zapraszam również do poradnika - gdzie i co lokalizować

Napisał: Rat
Ostatnia aktualizacja: 19 maja 2010